Cilt: 2 Sayı: 2, 31.07.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Olgu Sunumu

Dergi, Fen, Sosyal, Sağlık, Sanat ve Mühendislik gibi alanlarda bilimsel ve teknolojik gelişmeleri araştırmacılara, mühendislere ve ilgili kitlelere ulaştırmayı amaçlar. İstanbul Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi güncel, bilimsel normlara ve bilimin etiğine uygun özgün ve yenilikçi disiplinler arası çalışmaları yayınlamayı amaç edinir.

İstanbul Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi Fen, Sosyal, Sağlık, Sanat ve Mühendislik konularını kapsayan disiplinlerarası bir dergidir.

Makalenizi yazım kuralları dosyamızı kullanarak yazabilirsiniz, dosyayı indirmek için tıklayınız (Güncelleme: 08/01/2022). Aşağıda yazım kurallarıyla ilgili bilgilendirmeler yapılmıştır.


Makale Başlığı
İlk başlık makalenin diliyle hazırlanmalı, diğer başlık ise diğer dille (anadil İngilizce ise Türkçe) yazılmalıdır. Makale başlıkları 14 punto büyüklüğünde ve ortalanmış olmalıdır. İlk başlık kalın, diğer başlık ise kalın ve italik olarak yazılmalıdır. Başlıktaki ilk kelime dışında tüm harfler küçük harfle yazılmalıdır. İlk makale başlığından önce 10 nk sonra 3 nk boşluk bırakılmalıdır. Tüm başlıklarda “Times New Roman” yazı tipi kullanılmalıdır. Alfa, beta, delta gibi Latin alfabesinde bulunmayan harfler açık okunuşlarıyla kullanılmalıdır.


Yazar(lar) isimleri ve bağlı kuruluşları
Yazarların tüm isimlerinin sadece ilk harfleri büyük, soy isimlerinin ise tamamı büyük olarak yazılmalıdır. Yazar isim ve soy isimleri sayfa ortalanmış ve italik yazılmalıdır. Yazar isimlerinden sonra 10 nk boşluk bırakılmalıdır. Yazarların adres bilgileri belirtilen sıra ile her bir farklı adres bir satırda olacak şekilde verilmelidir. Her bir adres bilgisinin altında yazarlara ait e-posta adresleri verilmelidir. Eğer aynı adres bilgisine sahip birden fazla yazar var ise e-postalar makaledeki sıraya göre verilmelidir.


Özet
İlk özet çalışmanın anadilinde verilir ve daha sonra diğer dile göre özet yazılır. Bu bölümde çalışmada kullanılan yöntemler, çalışmanın yeniliklerini vurgulayan ve ana bulgularını gösteren kısa bir özet verilmelidir. Özet metni iki yana yaslanmalı ve 10 punto olmalıdır. Özet yaklaşık olarak 100-250 kelime içermelidir. Sağlık bilimleri için İngilizce anahtar kelimeler Medical Search Heading (MesH), Türkçe anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimlerinden seçilmelidir. Özet içinde kaynaklar, şekil, tablo numaraları ve dipnot kullanılmamalıdır. Alfa, beta, delta gibi Latin alfabesinde bulunmayan harfler açık okunuşlarıyla kullanılmalıdır. Kısaltmalar anahtar kelime olarak kullanılamazlar, bunun yerine açık halleri yazılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Anahtar kelime sayısı 3 ile 6 arasında olmalıdır. Kelimeler virgülle birbirinden ayrılmalıdır.

Giriş
İstanbul Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisine (DYAD) yayımlanmak üzere gönderilen tüm çalışmalarda “Giriş” bölümü olmalı ve bölüm numarası 1 olmalıdır. Bu bölüm çalışmanın amacı, literatürdeki yeniliği ve bulguların özetlendiği bölümdür. Dergiye gönderilen tüm makaleler MS-Word® 2007 ve üzeri sürümler kullanılarak hazırlanmalıdır.


Sayfa düzeni
Makale sayfaları, A4 (210 x 297 mm) kâğıt boyutunda hazırlanmalıdır. Sol ve sağ kenarlardan 20 mm, üst kenardan 30 mm, alt kenardan 25 mm boşluk bırakılmalıdır. Makale içerisinde kullanılan kısaltmalar ilk kullanıldığı yerde uzun yazımından sonra parantez içerisinde verilerek sonraki kullanımlarda sadece kısaltılmış hali kullanılabilir. Latin alfabesinde bulunmayan harfler açık okunuşlarıyla kullanılmalıdır.

Bölüm başlıkları, Tüm bölüm başlıkları kalın ve 10 punto büyüklüğünde olmalı, başlıktaki kelimelerden sadece ilk kelimenin baş harfi büyük yazılmalı, diğer kelimelerin tüm harfleri küçük yazılmalıdır. İkinci, üçüncü ve dördüncü seviye alt başlıklar, ana başlıklarla aynı formatta sola hizalı yazılmalıdır. Dördüncü seviyeden daha fazla alt başlık kullanılmamalıdır.

Yazı tipi(Font), ana metin için düz ve iki yana yaslanmış 10 punto büyüklüğünde “Times New Roman” yazı tipi kullanılmalıdır. Ana metin ve başlıkların önce ve sonra aralıkları(boşlukları) 4 nk ve satır aralığı "Tek" olmalıdır. Vurgu gerektiren durumlarda eğik veya kalın yazı karakterleri de kullanılabilir.

Denklemler,
denklemlerin her biri ayrı satıra yazılmalı ve numaralandırılmalıdır. Denklemler, kenarlıkları gizlenmiş 1x2 boyutlu tablo içerisinde verilmelidir. Birinci hücrenin genişliği %90, ikinci hücrenin genişliği %10 olmalıdır. Birinci hücre içerisindeki formül ortalanmış, ikinci hücre içerisindeki denklem numarası ise sağa hizalanmış olmalıdır. Hücrelerin sol ve sağ kenar boşlukları sıfırlanmalıdır. Denklem yazmak için MS-Word® 2007 ve üzeri sürümlerde bulunan denklem düzenleyicisi kullanılmalıdır.

Şekiller ve Görseller, bütün şekiller sayfaya göre ortalanmalıdır. Eğer şeklin etrafındaki fazladan boşluklar (varsa) kırpılmalıdır. Şekillerin başlıkları her şeklin altına yazılmalıdır (bkz. Şekil 1). Makaledeki şekiller en az 300 dpi çözünürlüğünde olmalıdır. Şekiller bulanık görünmemelidir. Şekil içindeki yazılar (eğer varsa) net okunabilmelidir ve boyutu metin içindeki yazıların boyutunu aşmamalıdır. Alıntı yapılmış veya yeniden düzenlenmiş şekiller için şekil açıklamasından sonra köşeli parantez içinde [] kaynak numarasıyla mutlaka kaynak gösterilmelidir.

Logo%28TR%29.jpeg
Şekil 1. Örnek bir şekil

Tablolar, Tablo 1’de örnek bir tablo verilmiştir. Tablo başlığı, tablonun üstünde yer almalıdır.

Tablo 1. Örnek tablo
TabloOrnek.jpg

Kaynaklar, metin içerisindeki atıflar köşeli parantez “[]” içinde numaralandırılmalıdır. Kaynak listesi makalenin sonunda makale içinde yer aldığı sırayı takip edilecek şekilde verilmelidir. Metin içerisinde birden fazla yayına atıf yapılması gerekiyorsa “ve” anlamında “,” ve/veya “arası tüm yayınlar” anlamında “-” kullanılmalıdır. Örneğin [1],[2],[5] şeklindeki yazım 1, 2 ve 5 numaralı yayınlara atıf yapar. [3]-[9] şeklindeki yazım 3 ve 9 dâhil olmak üzere 3 ve 9 arasındaki tüm yayınlara atıf yapar.


Makalelerde kaynaklar bölümü de numaralı bir bölümdür ve en altta verildiği gibi düzenlenmelidir. Aşağıda verilen kaynaklardan [1],[2] hakemli dergilerde yayımlanan makalelere, [3] kitaplara, [4] kitapta bölüme, [5] sempozyumlarda/kongrelerde/konferanslarda sunulan bildirilere, [6] tezlere, [7] raporlara/standartlara, [8] ansiklopedilere, [9] sözlüklere, [10] mahkeme kararlarına, [11] film ya da videolara, [12] internet sayfasına, [13] ise gazeteye ait referans örnekleri olarak verilmiştir.

Sonuçlar, numaralı olarak verilir ve çalışmanın bulgularından yola çıkılarak ileri düzey değerlendirmelerinin yapıldığı bölümdür. Yazarlar çalışmasıyla ilgili ileriye yönelik yapılabilecek diğer çalışma ve konulardan da söz edebilir.

Teşekkür, bu bölümde (eğer varsa) destek alınan kurum, proje, kişi, vb. bilgileri belirtilir.

Yazar Katkı Beyanı, yazar/yazarların katkı oranı beyanına yer verilmelidir.

Etik Kurul Onayı ve Çıkar Çatışması Beyanı, özgün çalışmalar için gerekli ise etik kurul onayı ile ilgili aşağıda verilen bilgilere dikkat edilmelidir.

TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri'nin 8. maddesine göre;
* Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve ilgili evraklar dergi sistemine yüklenmelidir.
* Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
Not: Etik kurul izni gerektirmeyen fakat yasal/özel izin alınmasının gerekli olduğu araştırmalarda ‘Yöntem’ bölümü bulunmadığı durumda araştırmanın etik yönü için yerine getirilen süreçler ‘Kaynaklar’ bölümünden önce ‘Araştırmanın Etik Yönü’ başlığı açılarak belirtilmelidir.
* Araştırma makaleleri için etik kurul izni gerektiren çalışmalar aşağıda sunulmuştur:
Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar:
-Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
-İnsan ve hayvanların (materyal/ veriler dâhil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
-İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
-Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
-Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar
* Etik Kurul İzni İle İlgili Önemli Bilgiler:
-Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış Onam Formu’nun alındığının belirtilmesi, başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve bunun makale içinde belirtilmesi,
-Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi,
-2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/ doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir) makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir. Fakat araştırmanın etik yönü bakımından (aydınlatılmış onam, izinler vb.) yerine getirilen süreçler makalede belirtilmelidir.
-Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.
-Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb. uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.

Özgün çalışmalar için herhangi bir yazar, kurum ya da kuruluş ile çıkar çatışması olup olmadığı belirtilmelidir.

Kaynaklar
[1] Palanci M, Senel SM. “Earthquake damage assessment of 1-story precast industrial buildings using damage probability matrices”. Bull Earthquake Eng, 17, 5241-5263, 2019.
[2] Johnson W, Mamalis AG. “The perforation of circular plate with four sided pyramidally-headed square-section punches”. International Journal of Mechanical Sciences, 20(3), 801-820, 1990.
[3] Ertürk M. İşletme Biliminin Temel İlkeleri. 8. baskı. İstanbul, Türkiye, Beta yayınları, 2011.
[4] Koçak AM. Kat Hizmetleri Departmanı. Editörler: Kozak N. Otel İşletmeciliği, 67–98, Ankara, Türkiye, Detay Yayıncılık, 2004.
[5] Paksoy P. “Turizm Ekonomisi”. 8. Ulusal Turizm Kongresi, Antalya, Türkiye, 7–11 Eylül 2007.
[6] Ata F. Understanding customer value using data mining applications: A case study of an insurance broker. MSc Thesis, Istanbul Arel University, İstanbul, Turkey, 2018.
[7] T.C. Kalkınma Bakanlığı. “Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018”. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara, Türkiye, 212, 2013.
[8] Sarç ÖÇ. “Milli Gelir”. İktisat Ansiklopedisi. 2. Cilt. İstanbul, Türkiye, Ak Yayınları, 1973.
[9] Ansiklopedik Ekonomi Sözlüğü. “Japon Ekonomisi”. İstanbul, Türkiye, Dünya Yayınları, 1987.
[10] Anayasa Mahkemesi 13.4.1971 tarih ve E. 1970-63, K.1971-38 sayılı kararı. Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi. 450-455, 9 Mayıs 1972.
[11] Necati Akpınar (Yapımcı), Yılmaz Erdoğan (Yönetmen), Vizontele I [Film], Türkiye. BKM Film, 2000.
[12] T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. “Türkiye Deprem Tehlike Haritası”. https://deprem.afad.gov.tr/deprem-tehlike-haritasi (01.12.2020).
[13] Hürriyet, “Obezite”, 23.04.2010.

Etik İlkeler

Aşağıda belirtilen hususları içeren bilimsel çalışmalarda etik kurul iznini gösteren belgelerin dergiye sunulması ve makale içerisinde de gerekli bilgilerin verilmesi gerekmektedir;

  • Görüşme teknikleri, deney, odak grup çalışması, anket, gözlem ve mülakat gibi katılımcılardan veri toplanan nicel veya nitel yaklaşımlarla gerçekleştirilmiş olan her türden araştırma çalışmaları
  • Deneysel ya da farklı bilimsel amaçlar gözetilerek insan ve hayvanların materyal ve veriler dahil kullanımı
  • İnsan üzerinde gerçekleştirilmiş olan klinik çalışmalar
  • Hayvan deneylerinin yer aldığı çalışmalar
  • Kişisel verilerin korunması kanunu uyarınca retrospektif çalışmalar

Bunula birlikte, olgu sunumlarında bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam belgesinin imza altına alındığına dair bilgi makalede yer almalıdır. Makale yazarlarına ait olmayan fotoğraf, ölçek, anket gibi içeriklerin makalede kullanımı amacıyla bu içeriklerin sahiplerinden izin alınmalı ve makalede belirtilmelidir. Fikir ve sanat eserlerinin kullanılması durumunda telif hakkı düzenlemelerine uyulması zorunludur.

Aşağıda editörler için özellikler ve kurallar, Yazarlar, Hakemler için ise önemli bazı etik kurullar verilmiştir:

Editörlerin Özellikleri ve Sorumlulukları:

  • Düşünce özgürlüğüne önem gösterir.
  • Derginin daha iyi bir noktaya gelmesi ve yayımlanacak olan çalışmaların daha yüksek kalitede olması için çaba sarf eder.
  • Düzeltme ve açıklama yapılması gerektiğinde şeffaf bir şekilde davranır.
  • Dergi kapsamına giren makaleleri önemli bir problem olmadıkça ön değerlendirmeye sokar.
  • Kapalı inceleme sürecinde meydana gelebilecek sorunların önüne geçer.
  • Çalışma ile ilgili hakem atamalarında konuya uygun seçim yapar.
  • Hakemlerin ihtiyaç duyduğu bilgileri sağlar ve rehberlik eder.
  • Hakem ve yazar arasında çıkar çatışması olmaması için gereğini yapar.
  • Hakemlerin ve yazarların kimlik bilgilerini gizli tutar.
  • Tarafsızlık ve bilimsellik bağlamında hakemlerin nesnel bir tutum ile makale değerlendirmesi yapmalarını sağlar.
  • Hakem havuzlarının sürekli güncellenmesini ve geniş olmasını temin eder.
  • Tüm yayın sürecinde görev yapanlarla etkili iletişim kurar, yayın kurulu üyeleriyle belirli zamanlarda toplantı yapar.
  • Kurul üyelerine değerlendirilmesi için göndereceği makalelerde kurul üyesinin uzmanlığını dikkate alır.
  • Alacağı kararlar yayımcı ve dergi sahibinden bağımsız olmalıdır.
  • Dergiye gönderilen makalelerin değerlendirilmesinde tarafsızlık ilkesine dayanan adil bir sürecin işletilmesini ve zamanında değerlendirmenin tamamlanmasını sağlar.
  • Okuyucu, hakem ve yazarların bireysel verilerini korur.
  • Makalelerde insan ve hayvan deneylerinin yürütülmesi halinde insan ve hayvan haklarını korunmasını sağlar. Bu gibi çalışmalarda etik kurul onayı ve gerekli izinlerin belgelendirilmemiş olması durumunda makaleyi reddeder.

Hakemlerle İlgili Etik Kurallar

  • Makalenin değerlendirilmesinde nezaket temelli yapıcı yorumlar getirmeli aşağılayıcı yorumlardan kaçınmalıdır.
  • Nesnel bir değerlendirme gerçekleştirmeli, çalışma kapsamının dışına çıkmamalıdır. Her ne kadar kapalı inceleme yani kör hakemlik gerçekleştiriliyor olsa da din, dil, ırk, siyasi görüş ve ticari kaygı gibi hususların değerlendirmeyi etkilemesine izin vermemelidir.
  • Tarafsızlık ilkesi ve gizlilik temelinde süreci tamamlamalıdır.
  • Makale inceleme aşamasına geçmeden evvel, olası bir çıkar çatışmasını fark etmesi durumunda yayını incelememeli ve editörlüğe bilgi vermelidir.
  • Çalışma uzmanlık alanı dışında kalıyorsa değerlendirmeyi reddetmelidir.
  • Değerlendirme davetini olumlu veya olumsuz olarak cevaplandırmalı, değerlendirmeyi kabul ettiği makaleyi zamanında sonuçlandırmalıdır.
  • Makaleyi değerlendirdikten sonra, makale ile ilgili dokümanı imha etmelidir.

Yazarlar ile ilgili Etik Kurallar

  • Bir makaleyi değerlendirilmesi için dergiye gönderdiğinde, aynı yayını eş zamanlı olarak başka dergiye de göndermemelidir.
  • Dergiye göndereceği makalenin özgün olduğundan emin olmalıdır.
  • Bir araştırmanın sonuçlarını, o araştırmanın bütünlüğünü ve niteliğini bozmadan tek bir makale olarak yayımlamalıdır.
  • Makale hangi aşamada olursa olsun (değerlendirme, erken baskı, yayımlanmış) makale içinde bir hata gördüğünde, düzeltmek veya geri çekmek maksadıyla editörlüğe bilgi vermelidir.
  • Makale içinde veri kullanım hakkı izni, araştırma izni, etik kurul izni, katılımcı onayı gerektiren durumların olması halinde bunlarla ilgili gerekli belgeleri ve beyanları sunmalıdır.
  • Makalelerde çalışmaya dahil olmayan kişileri yazar olarak eklememeli, değerlendirme süreci ve yayım aşamasında yazar ekleme ve çıkarma ve de yazar sırası değiştirme gibi taleplerde bulunmamalıdır.
  • Makale içinde faydalandığı kaynakları doğru bir şekilde atıf olarak vermeli ve bunu etik ilkeler çerçevesinde gerçekleştirmelidir.
  • Etik kurul izninin gerekli olmadığı makalelerde, bu iznin gerekli olmadığını, makalenin son sayfasında ve/veya yöntem kısmında beyan etmelidir.
  • Makalenin yazarlarının makaleye olan katkıları, açıklayıcı bir biçimde makale yazım kılavuzunda ayrılan kısma eksiksiz yazılmalıdır.


Yayın Politikası

İstanbul Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi aşağıda verilen disiplinlerde ve bu disiplinleri içeren çok disiplinli alanlarda yılda iki kez (Ocak ve Temmuz ayı) yayım yapmaktadır.

Fen Bilimleri
Matematik
Fizik
Kimya
Biyoloji
İstatistik
Moleküler Biyoloji ve Genetik


Mühendislik, Mimarlık ve Doğa Bilimleri
Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği
Biyomedikal Mühendisliği
Biyomühendislik
Çevre Bilimleri ve Mühendisliği
Elektrik-Elektronik Mühendisliği
Endüstri Mühendisliği
Harita Mühendisliği
İnşaat Mühendisliği
Kimya Mühendisliği
Maden Mühendisliği
Makine Mühendisliği
Malzeme ve Metalurji Mühendisliği
Mekatronik Mühendisliği
Yer Bilimleri ve Mühendisliği
İç Mimarlık
Mimarlık
Şehir ve Bölge Planlama


Sağlık Bilimleri
Anatomi
Beslenme ve Diyetetik
Çocuk Gelişimi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Genel Cerrahi
Hemşirelik
İç Hastalıkları
Sağlık Yönetimi
Sosyal Hizmet
Tıbbi Biyokimya
Tıbbi Biyoloji ve Genetik
Tıbbi Farmakoloji
Tıbbi Mikrobiyoloji
Tıbbi Patoloji


Sosyal Bilimler
Atatürk İlkeleri ve Cumhuriyet Tarihi
Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat
Felsefe
Finans
Gazetecilik ve Medya Çalışmaları
Gelişim Psikolojisi
Görsel İletişim Tasarımı
Halkla İlişkiler
Kamu Yönetimi
Klasik Türk Edebiyatı
Klinik Psikoloji
Maliye
İşletme
Havacılık Yönetimi
Psikometri
Reklamcılık
Sinema
Siyaset Bilimi
Sosyal Psikoloji
Sosyoloji
Turizm
Türk Dili
İktisat
Uluslararası İlişkiler
Uluslararası Ticaret
Uygulamalı Psikoloji
Yönetim Bilişim Sistemleri


Güzel Sanatlar
Geleneksel Türk Sanatları
Müzik
Plastik Sanatlar
Sahne Sanatları
Sinema
Tasarım
Taşınabilir Kültür Varlıkları / Sanat Eserleri Restorasyonu ve Konservasyonu

Hakem değerlendirme süreci tamamlanan ve süreç sonunda kabul edilen tüm makaleler herhangi bir ücreti talep edilmeksizin çevrimiçi olarak yayımlanır.